Ik ben meerdere keren in mijn leven het wad op gegaan. Tijdens mijn laatste wadlooptocht lette ik goed op, zodat ik jou van wadlopen tips kan voorzien!
Lees ook: 17x inspiratie voor een vakantie dicht bij huis
Ik vlieg met de auto over de zoveelste rotonde. Hoeveel rotondes kun je op één route tegenkomen? Google Maps geeft ‘nog maar’ 100 kilometer aan vanaf de Afsluitdijk naar Pieterburen. Toch is het nog zeker 1 uur en 40 minuten rijden. Ik begrijp nu waarom. Weilanden met enkele koeien schieten voorbij. Een paar molens hier en daar. Af en toe rijden we door een klein dorp waar nog geen 50 inwoners lijken te wonen. Friesland is Nederland, maar het oogt buitenlands.
We komen eindelijk aan in een van de meest noordelijke dorpen: Pieterburen. Ons startpunt voor een zwerftocht over het wad. Het aanmelden verloopt wat chaotisch. Vanwege het prachtige weer hebben veel mensen een last minute reservering voor het wadlopen gemaakt. Na een korte introductie van de gidsen vertrekken we met de auto’s naar de dijk, vanwaar we de zwerftocht starten.
Wadlopen: zeeplanten, zwarte slik en zilte lucht
Na de korte introductie van gids Onno rennen we de dijk op. De Waddenzee strekt zich eindeloos voor ons uit. Een bijzonder stuk natuur, zo dicht bij huis. Je mag even lachen als je niet uit Groningen of Friesland komt en deze reis ooit al eens hebt gemaakt. Het wad lijk in eerste instantie kaal. Maar wanneer we naar beneden wandelen zie ik al meer kleur.
“Kijk zeealsem. Dat werd vroeger in kledingkasten gelegd om alles lekker te laten ruiken”, vertelt onze gids. Ik trek een bosje uit de grond en inhaleer diep via mijn neus. De geur is sterk en doet denken aan lavendel. En het schijnt zelfs vlooien weg te houden. Ik stop het bosje in mijn tas zodat ik het thuis in mijn kledingkast kan leggen. “Als je de plant zo lang mogelijk wilt bewaren, moet je deze in zout water zetten”, voegt Onno toe.
Ploeterend over het wad & magische zonsondergang
Een paar schapen kijken ons nieuwsgierig aan, maar de meeste trekken zich niets van ons aan. Ik proef de zeekraal die hier groeit – een plant vol met calcium en mineralen. Dan komen we bij de eerste sloot aan. Twijfelend blijft het merendeel aan de kant staan. Een dappere ziel springt, maar glijdt een stukje terug. Recht in de modder. “Jullie gaan toch niet schoon blijven hoor, dus je kunt maar beter direct vies worden”, roept onze gids. Daardoor aangemoedigd beginnen mensen een voor een te springen en te kruipen. Bij de eerste en tweede sloot blijf ik schoon, maar bij de derde glijd ik via de modder uit en zit ik onder. Om al die viezigheid te bevestigen trek ik twee strepen van modder over mijn wangen.
Als een ware krijger ga ik het wad op. Ploeterend door de zwarte slik. Langs opengebroken oesters en duizenden kleine schelpen. Fun fact: de grote krabben die we tegenkomen hebben volgens de gids 2 penissen. Af en toe wandelend door een verfrissende geul, bang dat een paar kleine garnalen zich in mijn schoenen zullen verstoppen. Om uiteindelijk getrakteerd te worden op magische weerspiegelingen in een laagje water. Daar staan we dan: op de zeebodem van de Noordzee. Op het wad dat over een paar uur weer wordt overspoeld door de immense zee.
Waddenzee: een stukje bijzonder UNESCO werelderfgoed
Sinds 2009 staat de Waddenzee op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Twee keer per dag – tijdens eb – trekt het water zich terug en kun je over de bodem van de zee lopen. Hoe bijzonder is dat? Je moet wel zorgen dat je op tijd weer op het vasteland bent, want een paar uur later is het vloed en komt de zee weer terug. Dit gebeurt iedere 12 uur en 25 minuten. Ongeveer 2 keer per dag kun je dus over het wad lopen. Maar wanneer precies verandert steeds – omdat de getijden dus ook constant veranderen. Wij hebben geluk dat we in de uren voor zonsondergang het wad op lopen. Met de weerspiegeling in het laagje water kun je de mooiste foto’s maken. Het doet me denken aan Salar de Uyuni in Bolivia: een zoutvlakte waar je ook zulke bijzondere weerspiegelingen kunt zien.
Wadlopen tips: zo ga jij op pad als een pro!
1. Conditie: mag en kan ik het wad wel op?
Sommige mensen denken bij wadlopen aan complete horrorscenario’s en zijn bang dat hun conditie niet goed genoeg is. Ik vind het lastig om voor anderen hun conditie in te schatten. Maar ik kan je vertellen: het is minder erg dan dat je waarschijnlijk denkt.
Het eerste gedeelte zak je flink in het slik en dat is inderdaad even ploeteren. Maar daarna is het grotendeels lopen op “zacht zand” – en dat valt eigenlijk best mee. Ben je toch niet zeker van jouw conditie? Maak dan een wadlooptocht die over het wad gaat en dan terugkeert naar het vaste land (in plaats van een van de eilanden). Als je het ECHT niet meer red kun je namelijk blijven wachten tot de gids weer dezelfde weg terugloopt naar het vasteland.
Vraag het na als je het niet zeker weet!
Je kunt het altijd navragen bij de organisatie waar jij jouw wadlooptocht wilt boeken. Zij kunnen goed inschatten hoe zwaar de tocht voor iemand is, ook in combinatie met de weersomstandigheden voor de gekozen periode. Bij de meeste tochten die ik heb bekeken zag ik wel dat kinderen kleiner dan 1.20 meter / jonger dan 8 jaar niet mee mogen lopen. Simpelweg omdat ze anders tot hun middel – of zelfs hun nek – in het slik vast komen te zitten.
Ik deed de wadlooptocht met een gevarieerde groep. Een paar twintigers die wel redelijk sportief zijn. Enkele families met oudere kinderen. Een paar vriendengroepen met mannen in de 40 – bierbuikje maar ook een prima conditie. Maar ook een paar jonge stellen die op hun gemak de tocht liepen en oudere mensen die waarschijnlijk al met pensioen zijn.
2. Zwerftochten versus overtochten
Ik had van tevoren GEEN IDEE dat er redelijk wat keuze is als je wilt wadlopen. Ik dacht dat je simpelweg dezelfde route zou lopen via alle organisaties, maar niets is minder waar. Het grootste verschil tussen de verschillende wadlooptochten is of het een zwerftocht of een overtocht is. Bij een zwerftocht keer je altijd terug naar de plek waar je bent gestart (dus ofwel terug naar het vasteland of terug naar het eiland). Bij een overtocht loop je van het vasteland naar een van de eilanden (bijvoorbeeld Ameland, Schiermonnikoog of Rottumeroog).
Waar heb je kans om zeehonden te spotten tijdens het wadlopen?
Mijn voorkeur ging uit naar de overtocht van Lauwersoog naar Ameland – een enigszins intensieve wandeling van een paar uur, waarna je met de boot weer terug naar het vasteland gaat. Op deze wadlooproute heb je een reële kans om zeehonden tegen te komen. Deze dieren zitten vaak tijdens eb in de diepere geulen om te schuilen. Om diezelfde reden was de wadlooptocht naar Rottumeroog ook interessant.
Jammer genoeg konden we deze niet meer boeken: ofwel omdat deze al vol zat ofwel omdat het door de weersomstandigheden was afgelast. Het zou die dagen namelijk veel gaan onweren in de namiddag. Daarom hebben we de zwerftocht bij Pieterburen geboekt. Omdat het voor de meeste mensen van onze groep de eerste keer wadlopen was vond ik dit uiteindelijk ook een prima optie.
Zeehonden spotten in het Zeehondencentrum in Pieterburen
Is het jouw eerste keer wadlopen? Dan is een zwerftocht een goede keuze. Minder zwaar dan de overtocht en zo leer je op een relaxte manier kennismaken met het wadlopen. Bij een zwerftocht is de kans erg klein dat je zeehonden tegenkomt, omdat je niet langs diepe geulen loopt. Mocht je toevallig wel een zeehond tegenkomen tijdens een zwerftocht, dan is er waarschijnlijk iets mis met het dier. Hij is ziek, gewond of verstoten door de groep. Meestal wordt het dier dan opgevangen in het Zeehondencentrum in Pieterburen.
3. Kleed je warm genoeg – het is fris op het wad!
Het is bijna altijd fris op het wad. Verkijk je dus niet op de kou. Zelfs als het op het vasteland erg heet is kan het op het wad flink waaien. Neem daarom altijd een trui en/of windjack mee tegen de kou. Je kunt beter een laag kleding te veel bij je hebben dan dat je een paar uur zit te verkleumen.
4. Ga niet zelf rondzwerven op het wad!
Ga altijd met een gids het wad op en NIET zelf ronddwalen. Je hebt geen idee waar het veilig is – en waar niet. Een gids weet dat wel. Hij kan ook hulp regelen als er iets aan de hand is (je zou je enkel maar breken op het wad). Bovendien kan een gids al jouw vragen beantwoorden over dit interessante natuurgebied. Een wadlooptocht van 3 uur kun je al voor €10-15 euro boeken. Op je veiligheid wil je niet besparen, toch?
5. Laat die mooie, fotogenieke outfit maar thuis: je gaat vies worden
Wees erop voorbereid: je gaat vies worden. Je moet immers door zwarte slik en modderig zand lopen. Ik vind het wel komisch hoe mensen proberen om tijdens het wadlopen schoon te blijven. Dat is namelijk een onmogelijke opgave. Laat die Instagram-proof jurk of dat fotogenieke pak maar thuis en trek oude kleding aan als je gaat wadlopen!
6. Schaatsende bewegingen – en BLIJF bewegen!
De beste manier om over het wad te lopen (en door het slik te bewegen) is met schaatsende, “glijdende” bewegingen. Het eerste gedeelte in het slik is even ploeteren. Blijf rustig voortbewegen. Heb je het gevoel dat je jouw evenwicht kwijtraakt? Probeer dan naar voren te vallen, op je knieën. En ook niet onbelangrijk: blijf bewegen. Hoe langer je namelijk stil blijft staan, hoe verder je in het slik zakt.
Wat moet je zeker meenemen als je gaat wadlopen?
1. Rugzak – het liefst waterproof.
2. Drybag – voor alle waardevolle spullen die je in jouw rugzak stopt. Aanrader: Osprey Drysack 30 liter.
3. Een plastic zak om naderhand jouw vieze, modderige kleding en schoenen in te doen.
4. Handdoek om de benen en voeten na het wassen af te drogen.
5. Extra set kleding als je je naderhand wilt omkleden. Bij een zwerftocht kun je deze in de auto laten liggen, bij een overtocht moet je deze meenemen.
6. Waterproof camera of telefoon om foto’s te maken.
7. Fles water.
8. Iets om te snacken, voor als je onderweg honger krijgt – je gaat immers geen restaurants onderweg tegenkomen.
9. Zonnebrand – het liefst een milieuvriendelijke zonnebrand zonder schadelijke stoffen die niet in de natuur kunnen afbreken.
10. Ducttape – bang dat je oude schoenen uit elkaar vallen? Ducttape houdt alles bij elkaar.
Lees ook: natuurlijke zonnebrand – goed voor jou én de planeet!
Wat is de beste outfit voor het wadlopen?
Schoenen voor wadlopen
Stevige schoenen of sneakers, het liefst met veters zodat je de schoen stevig kunt aantrekken. Ook is het belangrijk dat de schoen hoog moet zijn. Lage sneakers kunnen namelijk sneller vast worden ‘gezogen’ in het wad. Bovendien heb je zo minder kans dat de schelpen die op het wad liggen in je enkels snijden.
Dit kunnen wandelschoenen zijn omdat deze prettig zitten en je deze gemakkelijk kunt wassen. Het nadeel is dat ze zwaarder zijn wanneer ze eenmaal nat zijn, waardoor het lopen zwaarder is. Ik liep zelf op All Stars en vond dit prima. Ze zijn licht en naderhand gemakkelijk te wassen.
Als je geen geschikte schoenen hebt of jouw eigen schoenen ECHT niet vies wilt maken kun je deze meestal ook huren. Bij Wadlopen Pieterburen kun je bijvoorbeeld wadschoenen voor €7,50 euro huren of €12,50 euro kopen.
Kleding voor wadlopen
Het beste kun je een korte broek aantrekken voor het wadlopen. Je gaat minimaal tot kniehoogte door de modder en het water. Een lange broek gaat schuren en is bovendien zwaarder zodra deze nat is. Mannen kunnen ook prima een zwembroek aantrekken: deze droogt nog sneller op en is gemakkelijk af te spoelen.
Daarnaast kun je voor de bovenkleding het beste met laagjes werken. Trek bijvoorbeeld een t-shirt aan, daaroverheen een trui en neem dan nog een wind- of regenjack mee. Houd er rekening mee dat het op het wad vaak een stuk frisser is dan op het vasteland. Je kunt beter een extra laag meenemen dan een paar uur kou lijden!
Kosten voor het wadlopen?
Je kunt wadlooptochten al voor €10 euro per persoon boeken. Overtochten naar een van de eilanden zijn meestal €25-40 euro per persoon. Online vind je verschillende organisaties uit Friesland en Groningen die tochten aanbieden.
Waar kun je een wadlooptocht boeken?
Wij boekten onze zwerftocht bij Stichting Wadloopcentrum Pieterburen. De kosten waren €17,50 per persoon. Dit is inclusief tocht, gebak en koffie. De startplaats is Pieterburen in Groningen. Vanaf daar is het nog een paar kilometer met de auto naar de startplaats. Het is dus wel handig om hier met een auto naartoe te komen.
Voor de overtochten naar Ameland en Schiermonnikoog hebben we gekeken bij Wadloopcentrum Fryslan. Op de website vind je een gemakkelijk overzicht van de bestemmingen en de data. Je ziet ook direct of er nog plaatsen beschikbaar zijn (dan staat er “op voorraad”).
Wil je overnachten op Schiermonnikoog? Marjolein heeft een paar leuke accommodaties op een rijtje gezet om te overnachten op Schiermonnikoog.
Lees ook: Kop van Noord-Holland – 8 dingen om te doen
Dit waren mijn ervaring en tips voor het wadlopen! Heb jij vragen of juist nog meer tips voor andere wandelaars? Deel ze dan hieronder in een reactie!
