In eerste instantie besloot ik Costa Rica geheel over te slaan tijdens mijn trip door Midden-Amerika. Veel reizigers zeiden dat het ontzettend duur en toeristisch is. Maar wat ben ik blij dat ik dat ik daar niet naar heb geluisterd! De hoofdreden waarom ik toch bleef? Het WIDECAST vrijwilligersproject met schildpadden in Pacuare, Costa Rica.
Vrijwilligerswerk met schildpadden in Costa Rica
Als je voor een langere tijd onderweg bent is een onderbreking best fijn. Via een Facebookgroep voor reizigers kwam ik terecht bij dit vrijwilligersproject en ik was meteen enthousiast. Jullie weten hoe geweldig ik schildpadden vind, toch? Omdat het project helaas na een week zou sluiten (het seizoen was namelijk bijna over) kon ik maar een week blijven. Ook was het vrij rustig: er waren slechts twee coördinatoren/biologen en één andere vrijwilliger. Maar het was een geweldige tijd!
Lees ook: voorbereid op reis naar Costa Rica – alles wat je wilt weten voor vertrek
Het project is noodzakelijk omdat de meeste soorten schildpadden een bedreigde diersoort zijn. Ze slikken in de oceaan plastic en andere rotzooi in, blijven in de visnetten hangen, worden aangevallen door talloze dieren en bovendien wordt er op ze gejaagd voor het vlees en de eieren. Van de honderden eieren die er worden gelegd wordt slechts één schildpad na twintig jaar volwassen. Het eten van schildpadeieren schijnt een delicatesse te zijn in Centraal-Amerika en hoewel het inmiddels illegaal is worden er nog steeds veel eieren geroofd. Daarnaast worden de moeders soms gedood voor het vlees tijdens het eieren leggen op het strand. Genoeg redenen om te helpen, toch?
Nachtdienst, gegevens verzamelen en het vrijlaten van de baby’s
De eerste nacht lig ik vroeg in bed, want we hebben nachtdienst om de eieren te bewaken. De eieren liggen in een veilig afgebakend deel op het strand. Om 10 uur wordt er op de deur geklopt. Ik kijk op mijn telefoon en ben enigszins chagrijnig dat iemand me twee uur voor de nachtdienst wakker maakt. Maar dan roept Magaly, een van de biologen, de magische woorden: ‘turtles!’
Tya, de andere vrijwilliger, en ik haasten ons naar het strand. In het nest kruipen zeker zeventig kleine schildpadjes rond. We wegen en meten enkele schildpadden voor research. De baby’s slaan wild rond met hun vinnen, wat soms resulteert in een onhandige high-five met mijn vinger. Veel groter dan vijf centimeter zijn de meeste niet. Uiteindelijk brengen we de bak met de schildpadden naar het strand en laten we ze een voor een vrij. De meeste verplaatsen zich direct enthousiast naar het water, maar een enkeling cirkelt eerst onhandig rond op het strand. Ze zijn nog zo klein, zo broos. Een grote golf slaat om en een voor een verdwijnen ze in het holst van de nacht.
En dan begint voor ons de nachtdienst. Terwijl tientallen vuurvliegjes dansen in het donker geniet ik. Van de rust. Van de golven die zachtjes over het strand rollen. Van de prachtige sterrenhemel boven me. Van het warme gevoel dat achterblijft na het vrijlaten van de schildpadbaby’s.
Het onderzoeken van de eieren
De volgende dag graven we de overige schildpadden en de eierschillen uit. We vinden nog eens vijftien schildpadden en twee foetussen die het helaas niet hebben gehaald. De eierschillen lijken op en voelen als leeggelopen ballonnen. Na het uitgraven zitten mijn armen en benen onder het zwarte zand. Zwarte vegen sieren mijn gezicht.
Dit was eigenlijk het enige dat ik lastig vond tijdens het project. Een van de laatste dagen deden Pablo, de andere coördinator, en ik een onderzoek. Bij het uitgraven van de eieren komen we nog zeker 20 levende schildpadden tegen. Sommige van hen zijn kreupel, hebben ingedeukte schilden of lijken op een andere manier niet helemaal in orde. Ik vraag me af of ze het gaan redden. Wanneer ze naar zee kruipen herinner ik me de statistieken. Daarna onderzoeken we de rest van de eieren. Ik krijg een brok in mijn keel bij iedere schildpad die het nét niet heeft gehaald. Je ziet de dichtgeknepen ogen, de slappe lijfjes in je hand, terwijl vliegen er enthousiast omheen cirkelen. We begraven ze samen met de eierresten in een diep gat.
Het opruimen van het strand en het station van het project
Het is onvoorstelbaar hoe gigantisch veel plastic er dagelijks aanspoelt op het strand. Mijn maag draait even om bij de aanblik van al die troep. Een klap in mijn gezicht van Realiteit. Binnen vijf minuten hebben we vier zaken gevuld met afval. Als meer mensen dit dagelijks zouden zien zouden ze waarschijnlijk niet zo zorgeloos met afval omgaan. Het strand ziet er namelijk de volgende dag exact hetzelfde uit.
Op zoek naar de moederschildpadden: patrouille lopen
Omdat het legseizoen hier in november in feite over is, twijfelt de bioloog even of we wel patrouille gaan lopen. Ze heeft namelijk weinig hoop dat we nog een moederschildpad op het strand vinden. Na vijf minuten lopen verstijft ze ineens en wijst ze naar het gigantische spoor in het zand. Als je niet beter zou weten zou je denken dat een kleine vrachtwagen vanuit zee het strand op is gereden. Verderop ligt een gigantisch dier; ze is net begonnen met het leggen van de eieren. We installeren onszelf en zetten de rode lichten van onze hoofdlampen aan. Schildpadden kunnen namelijk geen rood filteren, waardoor ze geen last hebben van rood licht. Magaly wrijft over het schild en het begint te gloeien: bioluminescentie. Een magisch moment.
Lees ook: backpacken in Costa Rica – inspiratie voor een rondreis
Nog geen vijf minuten later staat er een man naast ons. Hij kijkt nieuwsgierig naar onze werkzaamheden en de moederschildpad. Later vertelt Magaly me dat hij een stroper is, zoals veel inwoners hier. Wie de schildpad als eerste ziet, mag de schildpad ‘hebben’. Dat is de regel op het strand. Ergens heel treurig, want daardoor kunnen we niets doen als we ter plekke zien als stropers de eieren van een schildpad stelen. Maar ergens begrijp ik het wel. Deze mannen lopen rond met machetes en kennen het strand door en door. Als deze afspraak er niet zou zijn zou niemand van het project veilig te werk kunnen gaan op het strand. Deze ronde hebben wij in ieder geval gewonnen. Na een half uur kruipt de moeder moeizaam terug naar de oceaan. Haar taak zit erop.
Mini-Amazone: kajakken, wandelen en talrijke dieren spotten
Het strand van Pacuare ligt ten zuiden van het Nationale Park Tortuguero. Ik vind het veel weghebben van het prachtige Amazonegebied. Het was heerlijk om in mijn vrije tijd met de kajak of een kleine boot door de kanalen te varen, op zoek naar talrijke dieren: Jezus Christushagedissen, rennend over het water. Kraanvogels op zoek naar een lekker hapje. Luiaards die zich verstoppen in de boomtoppen. Kaaimannen, de schattige variant van een krokodil. De meester van het camoufleren, oftewel de iguana. Dolfijnen, die vanaf de zee een weg naar de rivier hebben gevonden. Vogels in alle soorten en maten, vrolijk tjirpend.
Wandelend langs het strand zie ik krabben, ter grootte van twee handen. Vlinders en sprinkhanen in alle kleuren van de regenboog. Felrode kikkers die enthousiast tussen de oude kokosnootresten springen. Wanneer Génesis, een lokaal meisje, enthousiast aan komt hollen weet ik wel hoe laat het is. Een groep slingerapen is vaak in haar achtertuin te vinden. Brulapen die me ’s ochtends wekten alsof hun leven ervan afhing. Iedere keer als ik de douchedeur open is het weer een verrassing of ik een vleermuis wakker maak. Klinkt als een paradijs hè?
Bedankt dat jullie dit relatief lange artikel hebben uitgelezen! Wat vinden jullie van vrijwilligerswerk tijdens het reizen? Als je in contact wil komen met het project, laat gerust een reactie achter, I’m happy to help!
Wat ontzettend mooi dat je dit hebt gedaan! Goed bezig! Wat lijkt mij dat bijzonder, maar ook weleens moeilijk zoals je zelf al zegt wanneer je ziet dat een schildpadje het niet heeft gehaald. Ik ga deze tip opslaan 🙂 Mocht ik ooit naar Costa Rica gaan dan wil ik dit ook doen!
Dank je Nathalie! Ik heb er in ieder geval veel van geleerd, dus het is zeker een aanrader als je in Costa Rica bent! Als je ooit contactgegevens wilt, je weet me te vinden 😉
Mooi verhaal en foto’s zeg! Echt wat goed dat je dat bent gaan doen! Lijkt me best heftig om al dat afval te zien en oog in oog te staan met een stroper… ik vind het zo onbegrijpelijk dat er zoveel mensen zijn die niet om het miljeu geven en maar gewoon wat doen…
Het voelde soms best vreemd, want de meeste locals waren erg vriendelijk, maar als je weet wat ze ondertussen doen.. Het project probeert de locals daarom te helpen om op andere manieren geld te verdienen (sommige vrouwen koken bij het project, sommige mannen geven goedkope tours om op zoek te gaan naar dieren, sommige mensen zijn wat creatiever en maken bijvoorbeeld sieraden van de hoorns van dode koeien). En het schijnt te helpen, want er zijn nu al minder stropers onder de locals! Het probleem is nu voornamelijk met de mensen van buitenaf die alleen naar het strand komen tijdens het hoogseizoen om zo veel mogelijk eieren te stelen.. En al dat afval op het strand was inderdaad een echte opfrisser dat het zo belangrijk blijft dat iedereen zich een beetje meer voor het milieu in kan zetten!
Ik hoorde dat je 1 dollar per ei krijgt als stroper… dat is erg veel geld. En ik denk dat veel locals zich niet bewust zijn/nooit geleerd hebben hoe belangrijk milieu etc is.
Ik ben net terug van Bali, waar plastic ook een enorm probleem is. We hadden een taxichauffeur die goed Engels kon en hij vertelde ons dat afvalscheiden zo belangrijk is enzo, had hij allemaal van toeristen geleerd. Niet op school. Hij probeert het duidelijk te maken onder de locals, maar gaat erg moeizaam.
Wat gaaf dat je dit gedaan hebt! Vorig jaar was ik ook in CR en heb een nachtje meegelopen op zoek naar schildpadden om eitjes te verzamelen (veilig te stellen). In de verte zag je allemaal zaklantaarns van stropers. Best een eng idee, maar viel uiteindelijk reuze mee. Helaas geen schildpad gezien. Ik vind zoiets wel echt iets toevoegen aan je vakantie. Ik heb ook een weekje op een boerderij ‘gewerkt’ bij een jong gezin, erg leuk!
Ergens ook wel logisch. Terwijl wij bezig zijn met allerlei natuur- en milieuprojecten zijn die mensen alleen maar bezig met overleven en voldoende eten te verzamelen voor de rest van de week.. Wel goed om te horen dat er op steeds meer plekken toch ook aandacht voor komt! 🙂
Leuk om te horen dat je ook in Costa Rica bent geweest! 🙂 Wij hadden ook echt geluk met het vinden van de moeder schildpad, want het seizoen was al bijna over. Zulke projecten zijn vaak wel een van de hoogtepunten van mijn reizen ja! 😉
Wat bijzonder om aan zo’n project meegewerkt te hebben! Het lijkt mij ook moeilijk om te zien als schildpadden het niet halen, maar het vrijlaten van de baby’s lijkt me zo prachtig. Fijn ook dat er steeds meer bewustwording komt bij de locals en dat er nu minder stropers zijn…dan helpt het project echt! Nu de mensen van buitenaf nog…
Ja het is echt een van de hoogtepunten tot nu toe! 🙂 Bij iedere baby die waggelend richting de zee ging kreeg ik zo’n warm gevoel in m’n buik. En dat keer uhm… 300 of zo haha :p Inderdaad heel fijn dat er meer bewustwording bij de bevolking komt! We lieten enkele lokale kinderen ook meehelpen en die worden zich op die manier ook veel bewuster van de natuur en de dieren om zich heen. And they are the future… 😉
Ik zou heel graag willen weten met welke organisatie je in zee bent gegaan daar! Twee jaar geleden heb ik precies hetzelfde gedaan, maar dan in Griekenland en ik zou het graag nog een keer doen maar dan met andere soort schildpadden!
Hi Sara! Ik zou in eerste instantie bij La Tortuga Feliz gaan werken, maar omdat ie al waren gesloten kwam ik terecht bij het WIDECAST project van LAST (Latin American Sea Turtles) in Pacuare. Het is iets meer gericht op onderzoeken en research, dus er werden ook veel gegevens verzameld. Maar voor de rest waren de werkzaamheden hetzelfde: stranden en werkruimte schoon houden, patrouille lopen, schildpadeieren bewaken, helpen met het vrijlaten en onderzoeken van de eieren, eieren veiligstellen op het strand als we moeder schildpadden tegenkwamen. Als je wilt kan ik je wel de contactgegevens geven van de twee coördinatoren die daar werkzaam zijn? Ze spreken zowel Engels als Spaans en ze beantwoorden graag alle vragen 😉 Op het strand van Pacuare (vlakbij Tortuguero NP) komen voornamelijk groene zeeschildpadden, lederschildpadden en karetschildpadden om hun eieren te leggen!
Ja graag! Kun je zo zien wat mijn e-mailadres is? Anders kun je wel mailen naar s.t.t.nguyen@students.uu.nl!
Ik heb je wat meer informatie per mail gestuurd! 😉
Wat een super tof project zeg! En die schildpadjes, zo klein en schattig! Laten we hopen dat veel zullen overleven 🙂 En de natuur is daar super prachtig, dat kikkertje ziet er zo grappig uit. Veel plezier nog verder met je reis!
Ja het was echt geweldig! Gracias, ik heb nog een maand tot ik weer even terug ben in Nederland! 😉
Wat een ontzettend mooi project! Echt onwijs goed dat je dit hebt gedaan. Die baby’s zien er wel heel schattig uit zeg 🙂
Inderdaad zeker een aanrader!
Wat lijkt me dit geweldig mooi om te doen. Ik heb ooit het geluk gehad een nestje uit te zien komen in Tortuguero, fantastisch, ik werd er helemaal blij van.Mooi dat je zo een week kunt meehelpen en een bijdrage hebt kjnnen leveren aan de bescherming van deze bijzondere sieren. Dat plastic, oei dat doet zeer. Ik heb op reis ook weleens wat plastic meegenomen van het strand maar het is een groot probleem.
Wat gaaf Yvonne! Het is inderdaad een bijzonder moment als je de baby’s naar de zee ziet waggelen 🙂 En plastic blijft een groot probleem. De ene dag namen we zakken vol plastic mee en enkele dagen later lag er alweer minstens zo veel plastic…
Goed geschreven. Herken de gevoelens, ben er vijf keer geweest.
Hoewel er best nog wel een stroper in Pacuare zal wonen, weet je dat niet, want ze zullen het nooit vertellen, omdat ze dan niet meer voor het project mogen werken. In het hoogseizoen werken ze bijna allemaal voor het project en krijgen daar ook voor betaald. Dus de noodzaak om te stropen, om te overleven, is er niet meer.
Ook wordt er veel voortgang geboekt met voorlichting op scholen en in bedrijven. Daniele Moeller heeft hier haar missie van gemaakt.
Misschien ga ik volgend voorjaar nog terug. Na zoveel tijd maak je toch ook vrienden.
Wat bijzonder om te horen dat je er al vijf keer bent geweest! Ze zullen het zelf inderdaad nooit vertellen, ik weet alleen via de coördinatoren wie wat ongeveer een beetje in de community doet. Maar het is zeker waar: als er andere manieren zijn om geld te verdienen verdwijnt de noodzaak om te stropen. Fijn om te horen dat je het daar ook zo naar je zin hebt gehad! 🙂
Those pictures are amazing!
Gracias!
Wat een prachtig project! Ik denk dat het heel bijzonder is om eens mee te maken…
Ja dat is het zeker! Wie weet kom ik er nog eens terug.. 😉
ohhh tof! Zit even op je blog te neuzen en mijn oog viel gelijk op deze post! Ik ben zelf in 2007 geweest, wel aan een hele andere kant van C.R. maar zo onvergetelijk! Helaas zat ik niet in het seizoen dus maar 1 schildpad gezien en een handvol eieren om te beschermen 🙂
Wat gaaf om te lezen dat je ook in Costa Rica bent geweest en zo’n project hebt bezocht! 🙂 Bij mij was het seizoen ook praktisch over, dus daardoor was het extra bijzonder om de schildpad op het strand tegen te komen. Maar iedere keer blijft bijzonder, toch? 😉
Hoi Jessica,
wat een leuke blog! Ik kom er via google op omdat ik even in het wilde weg aan het googlen was over schildpadden vrijwilligers projecten en nu vond ik op jouw blog daar meer over!! Klinkt echt heel erg gaaf en sowieso heel tof dat je zoveel reist!
Zou jij mij misschien wat meer informatie kunnen geven over dit project en mij in contact of contact gegevens kunnen geven? Ik zou je heel dankbaar zijn!
alvast bedankt en safe & happy travels gewenst! Zie dat je nu in Spanje bent, heerlijk!
liefs Ellen
Hi Ellen, wat leuk dat je zo enthousiast bent over mijn blog en het schildpaddenproject. 🙂 Ik ga je een mailtje sturen met wat meer info!
Hi Jessica,
Wat een bijzonder project! Ik ga in februari voor minimaal een half jaar naar ZA en ik ben op zoek naar projecten waar ik mijn steentje aan bij kan dragen. Kun je me meer info sturen over dit project info@junekoo.com.
Groetjes Jamie
Ik ga je een mailtje sturen Jamie! 🙂